Vitamin C, hay axit ascorbic, là một loại vitamin tan trong nước, thiết yếu cho sức khỏe con người. Được tìm thấy trong các loại trái cây như cam, kiwi, dâu tây và rau củ như ớt chuông, bông cải xanh, vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ tế bào khỏi gốc tự do và hỗ trợ sản xuất collagen cho da, xương, và mạch máu. Ngoài ra, nó giúp hấp thụ sắt và thúc đẩy chữa lành vết thương. Thiếu vitamin C có thể gây bệnh scurvy, trong khi bổ sung đủ qua chế độ ăn giúp duy trì sức khỏe tối ưu.
Vitamin C hay còn được biết đến với tên là Ascorbic acid, nó có công thức phân tử là C₆H₈O₆. Nó là hợp chất có chứa 4 nhóm -OH thuộc nhóm hợp chất polyol (nhiều nhóm hydroxyl -OH) - nên nó tan rất tốt trong nước. Độ tan của vitamin C trong nước là khoảng 330 g/L. Ngoài ra, trong cấu trúc của vitamin C gồm một vòng lactone (vòng este nội phân tử), trong đó có chứa các nhóm hydroxyl có khả năng cho hoặc nhận electron - mà khó biến thành một "gốc tự do" hoạt động mạnh nên vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ.
Trong thời tiết nắng nóng, vitamin C đóng vai trò quan trọng và đa chiều trong việc giúp cơ thể thích nghi, duy trì sức khỏe và chống lại các tác động bất lợi của môi trường. Có rất nhiều cách cách bổ sung vitamin C như uống viên sủi, ăn các loại trái cây hay uống nước ép trái cây như cam, ổi hoặc các loại nước ép trái cây cô đặc như nước ép chanh dây cô đặc.
Dưới góc nhìn của chuyên gia dinh dưỡng, tốt nhất là ăn trái cây tươi hoặc uống nước ép trái cây tươi. Bởi ngoài bổ sung Vitamin C và nước thì nó còn bổ sung thêm chất xơ, các loại khoáng chất và việc đa dạng hóa các nguồn cung cấp Vitamin C cũng giúp đảm bảo cung cấp liên tục, tăng khả năng hấp thu, tăng khẩu vị đặc biệt là với trẻ nhỏ.
Tuy nhiên, trong trường hợp bạn không thể mua trái cây tươi hoặc uống nước ép trái cây tươi hoặc đơn giản bạn muốn sự tiện lợi bạn có thể sử dụng nước ép trái cây cô đặc. Bởi việc bổ sung Vitamin C là rất quan trọng trong thười tiết nóng nực và dễ bị mất nước. Vậy vitamin C có những tác dụng gì?
Nhiệt độ môi trường tăng cao khiến cơ thể sản sinh nhiều gốc tự do (ROS) hơn bình thường. Gốc tự do có các electron không liên kết hoạt động rất mạnh và nó là một trong những tác nhân gây ra nhiều tổn thương cho cơ thể. Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh, việc bổ sung đầy đủ vitamin C giúp cơ thể trung hòa các gốc tự do này, từ đó bảo vệ màng tế bào, protein và DNA khỏi bị tổn thương.
Nắng nóng kéo dài dễ làm cơ thể mất nước, suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ nhiễm trùng (viêm họng, cảm nắng, kiệt sức...). Vitamin C hỗ trợ quá trình sản xuất các loại bạch cầu, đặc biệt là bạch cầu đa nhân trung tính và tế bào lympho, vốn là thành phần chính của hệ miễn dịch. Vitamin C cũng tăng tổng hợp interferon, giúp nâng cao đề kháng tự nhiên.
Không những vậy, việc di chuyển ngoài nắng nhiều làm cho cơ thể tiếp xúc nhiều hơn với tia UV. Việc tiếp xúc với tia UV nhiều sẽ làm cho da bị tổn thương, đặc biệt làm cho lớp collagen bị đứt gãy. Vitamin C tham gia vào quá trình tổng hợp collagen, hỗ trợ phục hồi da, giảm nguy cơ cháy nắng, khô da và lão hóa da sớm.
Ngoài ra, Vitamin C giúp chuyển sắt từ dạng ferric (Fe³⁺) sang dạng ferrous (Fe²⁺) – dễ hấp thu hơn ở ruột non, thúc đẩy hoạt động của bạch cầu trung tính,.... Vitamin C giúp hấp thu sắt hiệu quả hơn, hạn chế tình trạng mệt mỏi do thiếu vi khoáng khi đổ nhiều mồ hôi. Đồng thời, nó còn hỗ trợ chuyển hóa năng lượng, giúp cơ thể tỉnh táo và giảm uể oải trong ngày nắng nóng. Bổ sung vitamin C từ nguồn tự nhiên (cam, chanh, chanh dây, ổi, rau xanh...) hoặc viên uống liều phù hợp trong mùa nóng không chỉ giúp giải nhiệt mà còn là lá chắn sinh học quan trọng bảo vệ cơ thể. Nên nó rất quan trọng và vì con người không thể tự tổng hợp vitamin C cũng không thể lưu trữ lâu dài trong cơ thể nên luôn phải bổ sung vitamin C. Vì nếu thiếu nó trong thời gian dài có thể dẫn đến bệnh scorbut,....