Danh sách một số loài dược liệu có tiềm năng phòng chống viêm đường hô hấp cấp do virus SARS-CoV-2

Từ thời cổ đại, nhân loại đã sử dụng nhiều loài dược liệu trong tự nhiên để chữa một số bệnh ở đường hô hấp. Bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus SARS-CoV-2 hiện nay có thể lây nhiễm cho tất cả mọi người thông qua giọt bắn từ hắt hơi, nói chuyện... và đang gây dịch rộng trên toàn thế giới. Triệu chứng của bệnh có thể từ nhẹ đến nặng như đau họng, đau đầu, ho, cảm cúm, ớn lạnh, mất vị giác, khứu giác, khó thở... Cho đến nay đã có nhiều nghiên cứu về chế biến vacxin và thuốc điều trị bệnh này. Ở Việt Nam, nguồn tài nguyên dược liệu rất đa dạng với khoảng 5.117 loài thực vật và nấm lớn. Viện Dược Liệu (Bộ Y tế) đã công bố danh sách một số dược liệu, vị thuốc cổ truyền và cây thuốc được sử dụng trong phòng và hỗ trợ điều trị bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus Covid-19.

Danh mục một số cây thuốc được sử dụng trong phòng và hỗ trợ điều trị bệnh viêm hô hấp cấp do virus SARS-CoV-2 gây ra (theo Viện dược liệu).

STT

Tên Việt Nam

Tên Khoa học

Ghi chú

  1.  

Bạc hà

Herba Menthae

Phần trên mặt đất, thu hái vào kỳ vừa ra hoa, phơi trong râm hoặc sấy nhẹ cho đến khô

  1.  

Bạch chỉ

Radix Angelicae dahuricae

Rễ phơi hay sấy khô

  1.  

Bạch linh/ Phục linh

Poria

Thể quả nấm mọc ký sinh trên rễ một số loài Thông đã phơi hay sấy khô

  1.  

Bạch truật

Rhizoma Atractylodis macrocephalae

Thân rễ phơi hay sấy khô của cây Bạch truật

  1.  

Bán hạ chế

Rhizoma Pinelliae praeparata

Thân rễ phơi hay sấy khô

  1.  

Bản lam căn

Radix Isatisis

Rễ phơi hay sấy khô

  1.  

Bưởi

Folium et Exocarpium Citri grandis

Lá, vỏ quả chứa tinh dầu

  1.  

Cam thảo

Radix et Rhizoma Glycyrrhizae

Rễ và thân rễ còn vỏ hoặc cạo lớp bần, được phơi hay sấy khô

  1.  

Cát căn

Radix Puerariae thomsonii

Rễ củ phơi hay sấy khô

  1.  

Cát cánh

Radix Platycodi grandiflor

Rễ để nguyên hoặc cạo vỏ ngoài, phơi hoặc sấy khô

  1.  

Chỉ xác

Fructus Aurantii

Quả chưa chín bổ đôi, phơi hay sấy khô

  1.  

Diếp cá

Herba Houttuyniae cordatae

Lá tươi (trà)

  1.  

Đại hoàng

Rhizoma Rhei

Thân rễ cạo bỏ vỏ phơi khô hay sấy khô

  1.  

Đại táo

Fructus Ziziphi jujubae

Quả chín phơi hay sấy khô

  1.  

Đại thanh diệp

Folium Clerodendri cyrtophylli

Lá phơi hay sấy khô

  1.  

Đạm đậu xị

Semen Vignae praeparata

Lấy đậu đen ngâm nước 1 đêm. Đồ chín. Trải đều trên nong nia, ủ kín khi thấy lên meo vàng đem phơi khô rảo.

  1.  

Đạm trúc diệp

Herba Lophatheri

Toàn cây cắt bỏ rễ con phơi hay sấy khô

  1.  

Đan bì, Đơn bì

Cortex Paeoniae suffruticosae

Vỏ rễ phơi khô

  1.  

Đan sâm

Radix et rhizoma Salviae miltiorrhizae

Rễ và thân rễ phơi hoặc sấy khô

  1.  

Đảng sâm

Radix Codonopsis pilosulae

Rễ phơi hoặc sấy khô

  1.  

Độc hoạt

Radix Angelicae pubescentis

Rễ phơi hay sấy khô

  1.  

Đương quy

Radix Angelicae sinensis

Rễ phơi hay sấy khô

  1.  

Hạnh nhân

Semen Armeniacae amarum

Hạt lấy ở quả chín

  1.  

Hoắc hương

Herba Pogostemi

Phần trên mặt đất hoặc lá tươi hoặc khô

  1.  

Hoài sơn

Tuber Dioscoreae persimilis

Rễ củ đã chế biến, phơi hay sấy khô

  1.  

Hoàng cầm

Radix Scutellariae

Rễ phơi hay sấy khô và cạo vỏ

  1.  

Hoàng kỳ chích

Radix Astragali membranacei praeparata

Rễ thái lát phơi hay sấy khô. Ủ với mật, sao vàng

  1.  

Hoàng liên

Rhizoma Coptidis

Thân rễ phơi khô

  1.  

Hương nhu

Herba Ocimi

Đoạn đầu cành có hoặc không có hoa phơi trong bóng râm hoặc sấy nhẹ đến khô

  1.  

Huyền sâm

Radix Scrophulariae

Rễ phơi hay sấy khô

  1.  

Khương hoạt

Rhizoma et Radix Notopterygii

Thân rễ và rễ phơi khô

  1.  

Kim ngân hoa

Flos Lonicerae

Nụ hoa có lẫn một số hoa đã phơi hay sấy khô

  1.  

Kinh giới tuệ

Herba Elsholtziae ciliatae

Đoạn ngọn cành mang lá, hoa phơi hay sấy khô

  1.  

Lá lốt

Herba Piperis lolot

Phần trên mặt đất tươi hay phơi sấy khô

  1.  

Liên kiều

Fructus Forsythiae

Quả chín phơi hay sấy khô

  1.  

Long não

Lignum et Folium Cinnamomi camphorae

Gỗ và lá (chứa tinh dầu)

  1.  

Ma hoàng

Herba Ephedrae

Phần trên mặt đất phơi hay sấy khô

  1.  

Mạch môn

Radix Ophiopogonis japonici

Rễ củ phơi hay sấy khô

  1.  

Màng tang

Radix, Ramulus, Folium et Fructus Litseae

Rễ, cành lá, quả chứa tinh dầu

  1.  

Mộc hương

Radix Saussureae lappae

Rễ phơi hay sấy khô (còn gọi là Vân mộc hương)

  1.  

Mùi

Herba Coriandri sativi

Cả cây tươi hoặc khô

  1.  

Ngũ vị tử

Fructus Schisandrae

Quả chín phơi hoặc sấy khô

  1.  

Ngưu bàng

Fructus Arctii lappae

Quả chín phơi khô

  1.  

Nhân sâm

Rhizoma et radix Ginseng

Thân rễ và rễ đã phơi hay sấy khô

  1.  

Nhục quế

Cortex Cinnamomi

Vỏ thân hoặc vỏ cành đã chế biến và phơi khô

  1.  

Phòng phong

Radix Saposhnikoviae divaricatae

Rễ được phơi khô

  1.  

Sả chanh

Herba Cymbopogonis citrati

Phần trên mặt đất (chứa tinh dầu)

  1.  

Sa sâm

Radix Glehniae

Rễ phơi hay sấy khô

  1.  

Sài hồ

Radix Bupleuri

Rễ phơi hay sấy khô

  1.  

Sinh địa

Radix Rehmanniae glutinosae

Rễ củ phơi sấy khô

  1.  

Sinh khương

Rhizoma Zingiberis recens

Thân rễ tươi

  1.  

Sơn thù

Fructus Corni officinalis

Quả chín phơi hay sấy khô

  1.  

Thanh cao hoa vàng

Folium Artemisiae annuae

Lá phơi hay sấy khô

  1.  

Thục địa

Radix Rehmanniae glutinosae praeparata

Rễ củ chế biến

  1.  

Tiền hồ

Radix Peucedani

Rễ phơi hay sấy khô

  1.  

Tô diệp

Folium Perillae

Lá hoặc có lẫn nhánh non còn tươi phơi hay sấy khô

  1.  

Tỏi

Bulbus Allii sativi

Thân hành (củ) tươi hoặc khô

  1.  

Trà xanh

Folium Camelliae

Lá tươi hoặc khô

  1.  

Trạch tả

Rhizoma Alismatis

Thân rễ khô cạo sạch vỏ ngoài

  1.  

Tràm

Folium et Cortex Melaleucae

Cành mang lá chứa tinh dầu

  1.  

Trần bì

Pericarpium Citri reticulatae perenne

Vỏ quả chín phơi hay sấy khô và để lâu năm

  1.  

Tri mẫu

Rhizoma Anemarrhenae

Thân rễ phơi hoặc sấy khô

  1.  

Tỳ bà diệp

Folium Eriobotryae

Lá phơi hoặc sấy khô

  1.  

Viễn chí

Radix Polygalae

Rễ phơi hay sấy khô

  1.  

Xuyên bối mẫu

Bulbus Fritillariae cirrhosae

Thân hành đã phơi hay sấy khô

  1.  

Xuyên khung

Rhizoma Ligustici wallichii

Thân rễ phơi hay sấy khô

  1.  

Xuyên tâm liên

Herba Andrographii

Phần trên mặt đất phơi hay sấy khô