Mọi phản ứng hóa học đều đòi hỏi một khoảng thời gian để hoàn thành, tuy nhiên, một số phản ứng xảy ra nhất nhanh, còn một số khác lại rất chậm. Phản ứng giữa các ion trong dung dịch, không có sự thay đổi về số oxi-hóa thường cực kỳ nhanh.
Ví dụ như phản ứng trung hòa một acid bằng một bazơ, nó diễn ra nhanh ngay khi các dung dịch được trộn lẫn. Đoán chừng mỗi khi một ion hydroin (H+) va chạm với một ion hydroxit (OH-) thì phản ứng xảy ra, số lượng va chạm như vậy rất lớn, do đó sự chậm trễ trong phản ứng là rất nhỏ.
Sự hình thành kết tủa, chẳng hạn như của bạc clorua khi một dung dịch chứa ion bạc được trộn với một dung dịch chứa ion clorua, có thể cần tới vài giây, cho phép các ion khuếch tán với nhau để tạo thành các hạt tinh thể của chất kết tủa. Mặt khác, các phản ứng oxy hóa khử ion đôi khi rất chậm. Ví dụ như sự oxy hóa ion thiếc bằng ion sắt. Phản ứng này không xảy ra mỗi khi một ion thiếc va chạm với một hoặc hai ion sắt. Để cho phản ứng xảy ra, sự va chạm phải có bản chất mà trong đó, các electron có thể được chuyển từ một ion khác, và va chạm, trong đó cho phép chuyển electron này xảy ra, có thể là hiếm.
Yếu tố quyết định tốc độ của một phản ứng rất đa dạng. Tốc độ phụ thuộc không chỉ vào các thành phần của các chất phản ứng, mà còn vào hình dáng vật lý của chúng, sự riêng biệt của hỗn hợp, nhiệt độ và áp suất, nồng độ của các chất phản ứng, trường hợp đặc biệt vật lý như chiếu xạ với ánh sáng nhìn thấy, tia cực tím, X-quang, neutron, hoặc sóng hoặc hạt khác, và sự hiện diện của các chất khác có ảnh hưởng đến phản ứng nhưng không bị thay đổi bởi nó / chất xúc tác /.
Hầu hết các quá trình hóa học đều rất phức tạp, vì vậy phân tích tốc độ của chúng rất khó khăn. Khi phản ứng xảy ra, các chất tham gia phản ứng sẽ được dùng hết và các chất mới được sinh ra; nhiệt độ của hệ thống bị thay đổi do nhiệt được phát ra hoặc hấp thu bởi phản ứng. và các hiệu ứng khác óc thể xuất hiện, gây ảnh hưởng lên phản ứng theo một cách phức tạp. Ví dụ, khi một giọt dung dịch kali pemanganat được thêm vào dung dịch chứa hydro peroxit và acid sunfuric, không có phản ứng nào có thể thấy được xuất hiện trong vài phút. Phản ứng tăng tốc dần, và cuối cùng, tốc độ phản ứng đủ lớn để làm phai màu một hơi bền vững của dung dịch penmaganat nhanh nh nó được đổ vào dung dịch khử. Hiệu ứng tăng tốc dần của phản ứng là do tác động của xúc tác mạnh từ kết quả của ion penmaganat khử: phản ứng tăng tốc nhanh chóng ngay khi chúng được tạo ra.